«ប្រាសាទ​​ក្តារ​អុក» នៅសំបូរព្រៃគុកជា ​«ប្រាសាទ​ព្រះគោ»

        នាឱកាសគម្រប់ខួបមួយឆ្នាំ ដែលសំបូរព្រៃគុក១ក្លាយជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ខ្ញុំសូមជូនសំណេរខ្លីមួយដូចខាងក្រោម។         កាលពីថ្ងៃទី ០៩ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ចុះផ្សាយអត្ថបទមួយទាក់ទងនឹង «ចម្លាក់បរទេស» នៅសំបូរព្រៃគុក។ ខ្ញុំរីករាយដោយបានឃើញចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកសារពត៌និងមហាជនមកលើក្រុមប្រាសាទសម័យមុនអង្គរនេះ ហើយខ្ញុំស្វាគមន៍ការបកស្រាយពន្យល់របស់អ្នកស្រាវជ្រាវច្រើនរូប។ ដោយប្រធានបទនេះខ្ញុំធ្លាប់សរសេររួចហើយនៅក្នុង Khmer Rennaissance ដូច្នេះពុំចាំបាច់លើកមកច្រំដែលនៅទីនេះឡើយ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បញ្ជាក់ថានៅក្នុងអត្ថបទដ៏ខ្លីនោះ ខ្ញុំពុំនិយាយថារូបចម្លាក់នៅសំបូរ ឆ្លាក់ «រូបបុគ្គលបរទេស» ណាមួយឡើយ។ «ចម្លាក់រូប​ជនបរទេស» នោះខ្ញុំសំដៅទៅលើការចម្លងយក «សិល្បៈបរទេស» មកត្រាប់តាមដោយ​ជាង​ខ្មែរ ឬមានក្រុមជាងបរទេសចម្រុះ ដែលចូលរួមកសាងប្រាសាទសម័យមុនអង្គរ។ សិល្បៈបរទេសនោះ សំដៅឲ្យចំទៅលើនគរប្រាំនៅឧបទ្វីបឥណ្ឌាបុរាណគឺ នគរកុឞាណ Kuṣāṇa (អានថា គុសាន) នៅភាគពាយព្យ, នគរគុប្ត Gupta (អានថា ហ្គុបតា) និងសម្ព័ន្ធមិត្តគឺ នគរវាកាដក Vākāṭaka (អានថា វ៉ាកាតាកា) នៅភាគខាងជើង និង​កណ្តាល, នគរបល្លវ Pallava (អានថា ប៉ាឡាវ៉ា) និង នគរឆាឡុក្យា Chāḷukya (អានថា ឆាលុខ្យា) នៅភាគខាងត្បូង។ មួយទៀតសោត … Continue reading «ប្រាសាទ​​ក្តារ​អុក» នៅសំបូរព្រៃគុកជា ​«ប្រាសាទ​ព្រះគោ»

Why Sambor Prei Kuk is a French name

There have been many recent theories regarding the name​ and meaning of Sambor Prei Kuk. On the world heritage nomination, it is translated as "the temple in the richness of the forest.” Another issue was raised among Cambodians as whether Kuk should be written as guh with a silent "h" or guk with a "k". … Continue reading Why Sambor Prei Kuk is a French name